Zwiedzanie - Thiruvananthapuram (Trivandrum)

Większość podróżujących do Kerali zatrzymuje się na wysokości Cochin i Alappuzha. Nieliczni zjeżdżają jeszcze niżej do Kollam. Natomiast jeśli zjechać jeszcze kilkadziesiąt kilometrów na południe, dotrzemy do Thiruvananthapuram, inaczej Trivandrum. Stolica Kerali także ma wiele do zaoferowania.

• Christ Church
• godziny otwarcia: sunrise-sunset, 7/7
• wstęp: Rs.0
• uwagi: bardzo ładne witraże. Warto odwiedzić na chwilę choćby po to, aby zobaczyć, jak inaczej może wyglądać kościół katolicki.
  
• Napier Museum 
• godziny otwarcia:  10-16:45, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 200
• uwagi: już sama architektura budynku sprawia, że warto tu zajrzeć. :)

• Puthe Maliga Palace Museum
• godziny otwarcia: 9-13 i 14-16:45, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 200 (+ Rs. 20 za aparat)
• uwagi: z zewnątrz za darmo, płaci się jedynie za godzinne zwiedzanie muzeum z przewodnikiem.
  
• Shri Chitra Art Gallery
• godziny otwarcia: 10-16:30, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 200
• uwagi: ciekawa galeria sztuki, niektóre prace mogą solidnie zaskoczyć. Warto połączyć z odwiedzinami w Napier Museum albo zoo.

Świątynia jeszcze przed renowacją. :)

• Shri Padmanabhaswamy Temple
• godziny otwarcia: 15:30-19:30, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: część świątyni jest otwarta tylko dla wyznawców, obowiązuje ścisły dresscode (panowie - długie spodnie, panie - długie spódnice).
  
• St Joseph's Cathedral
• godziny otwarcia: sunrise-sunset, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: wewnątrz ciekawszy jest Christ Church, jednak do św. Józefa także warto zajrzeć na chwilę lub przynajmniej minąć go na ulicy.
  
• Veli Park
• godziny otwarcia: 8-18, 7/7
• wstęp: Rs. 5
• uwagi: 5 rupii to koszt wejścia do parku, pozostałe atrakcje są dodatkowo płatne. Warto tu zajrzeć choćby ze względu na ciekawe formy - nie tylko rzeźby, ale i ukształtowanie terenu.

• Zoo
• godziny otwarcia: 9-17, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 200 (+ Rs. 50 za aparat)
• uwagi: niestety, na nas to zoo podziałało dość depresyjnie ze względu na powierzchnię, na której muszą tłoczyć się niektóre zwierzęta. :( Raczej dla miłośników (ciasnych) ogrodów zoologicznych.
  

Na stronie https://www.ktdc.com/bustours można także rezerwować dzienne wycieczki do okolicznych atrakcji. Ze swojej strony bardzo polecam wycieczkę do Kanyakumari (z Padmanabhapuram Palace po drodze).

Zwiedzanie - Jaisalmer

Wsiadasz do pociągu w Delhi i jedziesz. Mijasz Różowe Miasto. Dalej jedziesz. Mijasz Niebieskie Miasto. Jedziesz dalej. Wokół pustynia (no, póki co bardziej step) i tylko raz na jakiś czas pojawia się pojedynczy człowiek. I grupka wielbłądów. Jedziesz dalej. Pustynia wygląda już bardziej jak pustynia. Aż w końcu po 17 godzinach docierasz na miejsce. Do Złotego Miasta.

• Bada Bagh 
• godziny otwarcia: 8-18, 7/7
• wstęp: Rs. 100
• uwagi: cenotafy parę kilometrów za Jaisalmerem, podobne do Vyas Chhatri.
  
• Camel safari 
• godziny otwarcia: 24/24, 7/7
• wstęp: Rs. 800+
• uwagi: jeśli nie jesteście fanami przemierzania pustyni na wielbłądzie, to "safari" najlepiej wykupić na pół dnia (ceny od 800 w górę). Będzie podwózka dżipem do wielbłądów, ze 2h na grzbiecie, szybki pokaz tańców radżastańskich i powrót dżipem do hotelu. Półdniowe safari zwykle zaczynają się o 14. Nie ma sensu rezerwować z Polski, lepiej na miejscu pogada z hotelem.
  
• Desert Cultural Centre & Folklore Museum
• godziny otwarcia: 9-17, 7/7 
• wstęp: Rs. 50 (+ Rs. 50 za aparat + Rs. 50 za puppet show)
• uwagi: warto iść zobaczyć choćby jak z wielbłądziego łajna zrobić glinę. :D W muzeum od 18:30 odbywają się przedstawienia laleczek (kathiputli) - warto.
  
• Fort
• godziny otwarcia: 24/24, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: to bardziej dzielnica mieszkalna niż niezależna fortyfikacja. Na terenie Fortu znajduje się m.in. Muzeum Pałacowe oraz świątynia dżinijska.

• Gadisar Lake
• godziny otwarcia: 24/24, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: ładne jezioro, dobry plener do zdjęć. :)
  
• Jain Chandraprabhu Temple
• godziny otwarcia: 9-18, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: warto zajrzeć podczas zwiedzania fortu, kobiety w trakcie mentruacji mają zakaz wstępu.
  
• Jaisalmer War Museum
• godziny otwarcia: 9-18, 7/7
• wstęp: Rs. 30
• uwagi: muzeum znajduje się na trasie Jaisalmer-Jodhpur (ok. 2h drogi z Jaisalmeru). Dla miłośników wojska lub znawców konfliktu indyjsko-pakistańskiego.
  
• Lodurva (Jain temple, Amar Sagar Lake)
• godziny otwarcia: 24/24, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: w odległości zaledwie 15km od Jaisalmeru (można wziąć rikszę) bardzo ładna świątynia dżinijska nad jeziorem.
  
• Nath Mal ki Haveli
• godziny otwarcia: 8-19
• wstęp: Rs. 0 (co łaska)
• uwagi: na miejscu można skorzystać z przewodnika, który opowie ciekawostki związane z haveli.
  
• Palace Museum
• godziny otwarcia: 9-18, 7/7
• wstęp: Rs. 500
• uwagi: warto choćby dla widoku na całe miasto. :)
  

  

  Widok z okna Patwonji Ki Haveli.

• Patwonji Ki Haveli
• godziny otwarcia: 8-17, 7/7
• wstęp: Rs. 100
• uwagi: najważniejsza haveli w Jaisalmerze, zdecydowanie warto, bo i chyba najładniejsza. :) 

• Salim Singh ki Haveli
• godziny otwarcia: 8-17, 24/24
• wstęp: Rs. 20 (+ Rs. 50 za aparat)
• uwagi: warto się skusić na przewodnika, bo jednak samodzielnie nie zauważy się wielu detali (i mądrych rozwiązań) architektonicznych.
  
• Sunset Point
• godziny otwarcia: 24/24, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: dobry punkt do obserwowania zachodu słońca. Za cenotafami Vyas Chhatri, więc można połączyć odwiedziny. W Jaisalmerze zachody słońca bywają nawet różowo-fioletowe, więc warto im poświęcić chwilę.
  
• Thar Heritage Museum
• godziny otwarcia: 10-20, 7/7
• wstęp: Rs. 100
• uwagi: malutkie muzeum poświęcone Jaisalmerowi i jego mieszkańcom. Na miejscu znajduje się też stoisku, na którym można kupić lokalne rękodzieło.
  
• Vyas Chhatri
• godziny otwarcia: 8-19:30, 7/7
• wstęp: Rs. 100 (+ Rs. 100 za aparat)
• uwagi: piękne cenotafy w Jaisalmerze. Kiedyś darmowe, obecnie płatne, ale warto. 

 

Zwiedzanie - Aurangabad

Skoro już zawitaliśmy do Maharasztry, to warto wspomnieć o jeszcze jednym miejscu, do którego można się (stosunkowo) łatwo dostać z Mumbaju. O trochę pośrodku niczego Aurangabadzie z jedyną legalną kopią Taj Mahal.

• Ajanta Caves
• godziny otwarcia:  8-20, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 250
• uwagi: osobiście uważam, że dla miłośników buddyjskich świątyń. Nie ma co liczyć na fajerwerki, ciekawsza jest Ellora (poniżej). Ale jeśli macie budżet, to i tak jedźcie przekonać się na własnej skórze. Weźcie latarki (w jaskiniach bez nich niewiele widać) oraz grube skarpety (bieganie od świątyni do świątyni na bosaka może dać się we znaki).

• Bibi Ka Maqbara
• godziny otwarcia: 8-20, 7/7
• wstęp: Rs. 250
• uwagi: zwany "Mini Taj", ponieważ był wzorowany na Taj Mahal w Agrze (syn zainspirował się ojcem). Warto, jeśli nie przepadacie za tłumami i Agra odpada. Albo już byliście w Agrze i jesteście amatorami zabaw "znajdź 5 różnic". Albo Agra wam nie po drodze, ale chcecie mieć z głowy pytania znajomych "a Taj Mahal widziałeś?" :)

Mini Taj.

• Daulatabad Fort
• godziny otwarcia: 9-18, 7/7
• wstęp: Rs. 100
• uwagi: jeśli lubicie forty i jesteście w okolicy, to koniecznie. A jak nie jesteście w okolicy, to i tak polecam. W świecie indyjskich fortów Daulatabad jest gdzieś między Tughlakabadem w Delhi a Golcondą w Hyderabadzie.
• Ellora Caves
• godziny otwarcia: 7-18, 7/7
• wstęp: Rs. 250
• uwagi: jeśli chcecie zwiedzić świątynię i dostać gratis "fajerwerki", to wybierzcie Ellorę. Zdecydowanie lepsza niż pobliska Ajanta. Dodatkowo, przy drodze prowadzącej do wejścia można tanio kupić piękne (i tanie) sari.

 

• Grishneshwar Temple
• godziny otwarcia: 5-12 i 16-21, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: jedna z najciekawszych świątyń na tym terenie (niebędących jaskinią).
• Salim Ali Lake Bird Sanctuary
• godziny otwarcia: 24/24, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: zimą i w porze monsunów można wynająć łódkę, żeby podglądać ptaki.

Zwiedzanie - Mumbai

Większość podróżujących do Indii na port przylotu wybiera Delhi. Fakt, że do stolicy Indii mamy więcej lotów do wyboru - prawie wszyscy więksi przewoźnicy w Europie mają je w swojej ofercie. Ostatnio nawet PLL LOT uruchomiły bezpośrednie połączenie Warszawa-Delhi. (Chociaż akurat ich oferta wcale nie jest jakoś specjalnie atrakcyjna cenowo.)
Panuje pewna teoria, z którą się zgadzam, ponieważ obserwuję ją także na swoim przykładzie. Delhi to miasto, którego szybko ma się dość. Po 2 dniach każdy przyjezdny zaczyna kombinować, jak z tego miasta uciec. Delhi przytłacza. Za to Mumbaj... w Mumbaju można mieszkać. Żyć. Zwiedzać. I nigdy nie mieć tego miasta dosyć. <3

• Chhatrapati Shivaji Maharaj Vastu Sangrahalaya (dawniej Muzeum Księcia Walii)
• godziny otwarcia:  10:15-18, 7/7
• wstęp: Rs. 500 (+ Rs. 100 za aparat)
• uwagi: podwójna wizyta może niekoniecznie, ale choć raz warto pójść. Choćby ze względu na sam budynek, w którym się znajduje Muzeum. W środku jest ładny (choć dość drogi) sklepik z suwenirami.

CSMVS.

• Crawford Market
• godziny otwarcia: 10-20, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: bardzo ładna (i kolorowa) hala targowa. :) Warto się przejść, żeby zobaczyć np. jak wyglądają kosze prezetowe na śluby. Ludzie o mocnych nerwach mogą zajrzeć do rzeźni na tyłach. Warto kupić m.in. przyprawy i słodycze. Przed wejściem będą Wam próbować wmówić, że biali potrzebują przewodnika. Za "co łaska". Nie, nie potrzebują. ;)
• Dr Bhau Daji Lad Museum (Victoria & Albert Museum)
• godziny otwarcia: 10-18, czwartek-wtorek
• wstęp: Rs. 100
• uwagi: tak niskie ceny dla zagranicznych turystów rzadko się zdarzają, więc tym bardziej warto. Ładne przedmioty na wystawie, ładny budynek. Blisko Haji Ali i Dhobi Ghat, więc można połączyć zwiedzanie.
• Elephanta (Gharapuri) - groty

• godziny otwarcia: 9-17:30, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 250
• uwagi: na wyspę można dotrzeć promem spod Bramy Indii (Gateway of India). Promy startują o 9 i do 14:30 pływają co 30 minut. Powrotne - między 12 a 17:30. Podróż trwa ok. 1h, bilet powrotny kosztuje między 120 a 150 rupii (zależnie od klasy łodzi), za górny pokład + Rs. 10. Bilety do kupienia w budkach na nabrzeżu.

• Essel World
• godziny otwarcia: 10-19, 7/7
• wstęp: Rs. 1050 +
• uwagi: najsensowniejszy lunapark na terenie Mumbaju. Znajduje się tutaj także park wodny. Można wykupić bilet na wszystkie przejażdżki lub tylko na wybrane. W przypadku Splash Ride przydadzą się ubrania na zmianę. ;)
  Często mają promocje, więc wcześniej warto zerknąć na ich stronę.
• Global Pagoda
• godziny otwarcia: 9-18:30, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: dla miłośników buddyzmu. Albo fascynatów lunaparków odwiedzających Essel World (tuż obok).
• Haji Ali Dargah 
• godziny otwarcia: 5:30-22, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: do środka można się przedostać tylko podczas odpływu (warto wcześniej sprawdzić). W środku obowiązuje stosowny strój (zasłonięte ramiona, nogi, głowa). Drogę wiodącą do Haji Ali zajmują zwykle żebracy, czekający na datki od wychodzących.
• Hanging Gardens

• godziny otwarcia: 5-21, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: ładny park z krzakami przyciętymi w zwierzęce kształty w pobliżu Chowpatty Beach. Niby nic specjalnego, ale warto choć na chwilę, jeśli będziecie w okolicy. Obok znajduje się Kamla Nehru Park dla dzieciaków.

• Imagica
• godziny otwarcia: 10:30-20:00, 7/7
• wstęp: Rs. 
• uwagi: największy park rozrywki w Indiach z największą liczbą bajerów. Oprócz parku wodnego jest też park śnieżny, park Bollywood i wiele innych. Dobry kawałek za Mumbajem, ale Imagica organizuje kurs autobusem (ze Sion 1,5h, Rs. 600 za bilet powrotny).
• Jehangir Art Gallery 
• godziny otwarcia: 11-19, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: ciekawe wystawy, warto zajrzeć. Na ulicy w pobliżu zawsze rozstawiają swoje prace miejscowi artyści - można za niezłe pieniądze kupić ładne obrazy.
• Mahalaxmi Dhobi Ghat
• godziny otwarcia: 4:30-22, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: największa pralnia Indii. Jeśli oddaliście w hotelu coś do prania, to na 99% trafiło właśnie tu. Najlepszy widok jest z kładki nad torami.
• Mannat
• godziny otwarcia: 24/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: dla miłośników Bollywood. :) Jeśli SRK jest w domu, to jest spora szansa, że spotkacie tłumy fanów i telewizję.
• Mount Mary Church
• godziny otwarcia: 6-21, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: ładny, kolorowy kościół. Warto się przekonać, jak kościoły katolickie mogą wyglądać w innych kulturach.
• Mumba Devi Temple
• godziny otwarcia: 6:30-22, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: od niej Mumbai to Mumbai. :)
• Museum of Indian Cinema
• godziny otwarcia: 11-17, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 500
• uwagi: otwarte na początku 2019 roku muzeum Bollywood. Będąc w Mumbaju, po prostu wypada.
• Nilambari Bus
• godziny otwarcia: 19 i 20:15, sb-nd
• wstęp: Rs. 180
• uwagi: godzinna wieczorna przejażdżka double-deckerem po południowym Mumbaju. Za 10 zł warto. Start spod CST.

CST (Chhatrapati Shivaji Terminus), dawniej VT (Victoria Terminus).

• St Thomas' Cathedral
• godziny otwarcia: 7-18, 7/7
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: mniej spektakularny kościół niż Mount Mary, ale też może robić wrażenie. Przepiękny figowiec bengalski przed bramą. W pobliżu można się załapać na rozgrywany na ulicy mecz krykieta.
• Taraporewala Aquarium
• godziny otwarcia: 10-13 i 14-17, wtorek-niedziela
• wstęp: Rs. 60
• uwagi: byłam przed remontem i wtedy akwarium nie powalało na kolana. Ciekawszy był pomnik syrenki na pobliskim skrzyżowaniu. Zdjęcia po remoncie jednak zachęcają tak skutecznie, że mam wielką ochotę znów tam zajrzeć. :)

Zwiedzanie - Bikaner

Większość turystów ogranicza swoją podróż do tzw. Złotego Trójkąta Indii, tj. Delhi, Agry i Jaipuru. Niektórzy dają się zauroczyć dalszemu Rajasthanowi, zwykle jednak docierając maksymalnie do Udaipuru, ci bardziej wytrwali - do Jaisalmeru. A ci, którzy mają jeszcze więcej uporu (i cierpliwości do kolei indyjskich), docierają nawet dalej - do Bikaneru. Który powinien być raczej zwany Camellandem. ;)

• Camel Farm (National Research Centre on Camel)

• godziny otwarcia: 7/7, 15-18 
• wstęp: Rs. 10 + Rs. 20 (aparat)
• uwagi: ok. 7km wyboistej drogi od centrum Bikaneru. Jak nazwa wskazuje - znajdziecie tu odpowiedzi na wszelkie wielbłądzie pytania. Po co wielbładowi garb? Czemu ma takie eleganckie raciczki? Jak wielbłąd klęka? Można tu też zobaczyć, jak się doi wielbłąda. I posmakować wielbłądziego mleka.
  
• Devi Kund
• godziny otwarcia: 7/7, 6:30-18:30
• wstęp: Rs. 70
• uwagi: przepiękne cenotafy Rajputów położone kilka kilometrów pod Bikanerem.
  
• Ganga Government Museum
• godziny otwarcia: sobota-niedziela, wtorek-czwartek, 10-16:30
• wstęp: Rs. 50
• uwagi: dla miłośników historii, terakoty i ładnych przedmiotów.
  
• Jain Temple Bhandasar 
• godziny otwarcia: 7/7, 24/24
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: jak w przypadku wszystkich świątyń dżinijskich - obowiązuje zakaz wnoszenia wyrobów ze skóry.
• Junagarh Fort
• godziny otwarcia: 7/7, 10-16:30
• wstęp: Rs. 300 + Rs. 100 (Phool Mahal)
• uwagi: kompleks pałaców oraz galerii. W środku znajduje się także biuro Thomasa Cooka, w którym można m.in. wymienić pieniądze. Na terenie Fortu można zwiedzić również Prachina Museum.
  
• Karni Mata (Rat Temple)
• godziny otwarcia: 7/7, 4-22 
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: w Deshnoke oddalonym o ok. 7km od Bikaneru. Tak, to TA świątynia. Buty trzeba zostawić w przechowalni naprzeciwko bramy głównej, jakieś 30m od wejścia. Za bramą znajduje się dziedziniec, a na nim właściwa świątynia, w której gryzonie dostają mleko i ladoo. Z obecności ludzi nic sobie nie robią.
  
• Lalgarh Palace
• godziny otwarcia: poniedziałek-sobota, 10-17
• wstęp: Rs. 25 (muzeum)
• uwagi: w pałacu mieszczą się muzeum (Sadul Singh Museum) oraz (bardzo drogie i ekskluzywne) hotele.
  
• Rampuria Haveli 
• godziny otwarcia: 7/7, 24/24
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: kompleks indyjskich haveli. Niektóre są przerobione na hotele, w innych nadal mieszkają ludzie, więc zwiedzać można z zewnątrz. Warto się zgubić w tym rejonie i podziwiać przepiękne zdobienia.

• Shri Laxminath Temple 
• godziny otwarcia: 7/7, 5-13 i 17-23
• wstęp: Rs. 0
• uwagi: najstarsza świątynia w mieście. Warto ze względu na niesamowite kolorowe zdobienia. Obowiązuje zakaz wnoszenia wyrobów ze skóry.