środa, 15 lutego 2023

Droga przez mękę, czyli wyrabianie karty sim

Karty sim będzie potrzebować absolutnie każdy, kto zapragnie kupić bilet na autobus do innego miasta. Albo zamówić Olę (indyjskiego Ubera). Albo skorzystać z wifi w kawiarni czy na lotnisku - nawet do skorzystania z darmowego wifi w Coffee Day też jest potrzebny indyjski numer! Wszystko przez to, że Indie stoją teraz smsowymi kodami OTP. To za ich pomocą dokonuje się uwierzytelnienia różnych transakcji. Niekiedy można zmienić indyjski prefiks i podać numer zagraniczny, ale z doświadczenia mogę powiedzieć, że... może co 2. sms dotrze. Albo co 4. I często po czasie - kody OTP zwykle są ważne przez 30 sekund, więc jeśli sms przyjdzie po 40 sekundach, to transakcji nie uda się potwierdzić. Poniżej krótka relacja z tego, jak pod koniec 2022 próbowaliśmy w Kalkucie załatwić sobie indyjską kartę sim. A pamiętam jeszcze, jak w 2016 w każdym hotelu handlowano na recepcji telefonami z simami indyjskimi...


Prolog
Lądujemy w Kalkucie w środku nocy. Kantora brak. Jedyny bankomat nie działa. O stoisku z kartami sim możemy pomarzyć... To nie IGA w Delhi czy Chhatrapathi Shivaji w Mumbaju. Trudno, załatwimy kiedy indziej na mieście.

Akt 1
Poniedziałek

Internety twierdzą, że najlepszą sieć w całych Indiach mają Jio oraz Airtel. W grę wchodzi jeszcze Vodafone, ale podobno gorzej sobie radzi na południu kraju, więc to plan B. Sprawdzam jeszcze dostępne pakiety na stronach operatorów i zdecydowanie wygrywa Jio - tanio i dużo, czyli tak jak lubimy. 😆
Idę zatem po południu do najbliższego salonu. Niestety, moje nadzieje na szybkie załatwienie sprawy pryskają - panowie najpierw uważnie przyglądają się mojemu paszportowi, po czym twardo stwierdzają, że w Jio się nie da. I mam sobie iść do konkurencji - Airtela albo Vodafone. 😅 Upewniam się jeszcze, czy w tych punktach na pewno będą obsługiwać obcokrajowców. Yes, yes. Zastanawia mnie, czemu nie dodali standardowego my friend - podejrzane.

W pobliskim Airtelu znów pracownicy oglądają sobie mój paszport i dywagują, co z tym fantem zrobić. W końcu stwierdzają, że spoko - da się. Uffff! Ulga nie trwa jednak długo. Paszport i wiza to za mało. Muszę przyprowadzić jeszcze ze sobą znajomego Indusa, który dostanie na swój telefon kod OTP potrzebny do aktywacji mojego numeru. A tak właściwie to powinnam przyprowadzić dwóch Indusów... Próbuję negocjować, że przecież to nie jest potrzebne w przypadku zagranicznych turystów, że skąd ja teraz wykombinuję dwóch Indusów. Pracownicy są jednak nieprzejednani, więc wychodzę. Jest już późno, inne punkty są daleko, więc wracam do domu.

Wieczorem sprawdzam w internecie, jak to faktycznie jest w przypadku obcokrajowców. Kiedyś trzeba było tylko przynieść zdjęcia paszportowe i przejść przez tonę papierów. Oczywiście, oficjalne strony operatorów nie przywiązują dużej (a nawet żadnej) wagi do biednych turystów, którzy chcą sobie pokorzystać z internetu. Mnóstwo jest za to komentarzy na forach itp., że da się kupić sim na lotnisku (za późno!), a nawet w małych straganach oferujących karty różnych operatorów - polecane jest zwłaszcza Jio. I zagraniczniacy podobno nie potrzebują żadnego friend with a local Indian number - wystarczają skany paszportu i wizy. No dobrze, następnego dnia będę się wykłócać, że się da.  

Akt 2
Wtorek

Do Jio z poprzedniego dnia nie idę - skoro panowie nie chcieli mi pomóc wtedy, to dzisiaj też nie będą do tego skorzy. Na mapie mam pozaznaczane wszystkie Airtele, Jio i Vodafone w promieniu paru kilometrów. Jeśli będzie trzeba - zajdę do wszystkich. Bez dwóch znajomych Indusów. 

Wg Google'a powinniśmy mieć Airtela blisko domu. Okazuje się, że faktycznie istnieje. I jest małą budką zaciągniętą łańcuchem z kłódką, która już dawno powinna przejść na emeryturę. Albo trafić do kłódkowego raju. 😅 

Kolejny Airtel na szczęście jest otwarty. Choć wg Google'a powinien znajdować się 100 metrów dalej, więc może ten mój jednak też był zamknięty? Niestety, tutaj także nie mam szczęścia. Wszyscy pracownicy uważnie patrzą w swoje telefony i skutecznie udają, że wcale mnie tam nie ma. Po chwili poznaję powód - nikt nie mówi wystarczająco dobrze po angielsku... W praktyce mnie wypraszają po bengalsku.
W kolejnym Airtelu już mówią po angielsku, ale po raz kolejny słyszę, że mam przyprowadzić dwóch znajomych Indusów... Nie ma przebacz, bez znajomości nie przejdzie. A może tak pracownicy będą moimi znajomymi? Mój przebiegły plan nie wypala. 😓
Salon Vodafone nie istnieje tam, gdzie miał istnieć (ani w promieniu 100 metrów).
Pokonana zmierzam do domu.

W akcie desperacji idę jeszcze na sąsiedni dworzec. W końcu w Indiach na dworcu można znaleźć wszystko, więc czemu nie miałabym tam znaleźć kart sim? I faktycznie jest tam budka z akcesoriami do telefonów oraz kartami Jio... Postanawiam zgrywać głupa i udawać, że nie wiem, że Jio nie daje turystom. Może się uda? Nadzieja wiecznie żywa! No i faktycznie sprzedawca próbuje coś tam załatwić - dzwoni do (chyba) szefa. Daje mi nawet telefon, żeby porozmawiała z owym chyba szefem. Potem z kolejnym człowiekiem. Zważywszy na otaczający nas hałas, słyszę może co 3. słowo. Ostatecznie człowiek każe mi czekać - przyjdzie za parę minut. Zjawia się po 10. Tłumaczy mi, że tutaj nie dam rady wyrobić numeru, ale wystarczy, że pojadę do oficjalnego centrum obsługi klienta Jio. Podaje mi adres, nawet zaznacza go na mapach Google'a. W innych salonach sprzedaży się nie da, ale w tym jednym centrum będzie ok. Obiecuje, że tam 2 Indusów mi niepotrzebnych.

Biorę taksówkę i jadę tam, gdzie podobno ma być salon Jio. Czeka mnie jednak niemiła niespodzianka. Zamiast centrum obsługi klienta Jio widzę szyld... sklepu z materacami! Strażnik mówi mi, że faktycznie kiedyś tu byli, ale się wynieśli już dawno temu. Nie zna nowego adresu. Po drugiej stronie ulicy dostrzegam jednak normalny salon Jio - co mi szkodzi spróbować, skoro już tu jestem? Efekt jak wcześniej - Jio nie daje turystom, nie mam co próbować w ŻADNYM ich punkcie.

Idę dalej w kierunku pobliskiego centrum handlowego. Tam na pewno będzie stoisko jakiegoś operatora, przecież to duże centrum handlowe. Niech będzie nawet i Vodafone. Nie ma żadnego. 😓 Na mojej drodze wyrasta za to jeszcze jeden salon Airtela. Wchodzę i przedstawiam swoją standardową gadkę, że chcę numer itd. Konsultant zyskuje mój szacunek, bo najpierw za pomocą swojej karty sprawdza, czy ich simy na pewno zadziałają na moim telefonie. Gdyby nie działały, to nie ma sensu w ogóle rozmawiać o prepaidzie. Wszystko działa poprawnie, więc przechodzimy do biurokracji, a konkretnie - fragmentu o znajomych Indusach. Wyłuszczam już prawie ze łzami w oczach, że takich tu nie mam. A numeru telefonu potrzebuję, żeby jakkolwiek funkcjonować w tym kraju. Pan ma dobre serduszko i się w końcu łamie - potrzebuję już tylko 1 Indusa. Sprawdzi z kierownikiem, czy mogę ten nieszczęsny kod weryfikacyjny dostać od kogoś na Whatsappie, żeby nie fatygować ludzi do salonu. Lipa! Kierownika nie wzrusza moja sytuacja (konsultant najwyraźniej nie potrafił się zmusić do łez podczas rozmowy), w dodatku wracamy do 2 Indusów w salonie.
Wracam do domu i sięgam po broń ostateczną - piszę do cioci Suparny (czyli naszej gospodyni z Airbnb), czy będzie tak miła i poświęci pół dnia na załatwienie nam karty sim. 

Akt 3
Środa
P
rzed południem ruszam razem z ciocią i wujkiem do Airtela. 
Wysiadamy pod tym samym salonem, w którym mnie próbowali zbyć, jak tylko weszłam do środka. Tym razem jestem z dwoma znajomymi Indusami, więc mnie tak łatwo się nie pozbędą. W dodatku mówią oni po bengalsku, więc nikt się nie wykręci brakiem znajomości języka. Makao i po makale! 

Siadamy na pufach i czekamy na swoją kolej. Pracownikom schodzi się długo, chyba celowo wydłużają rozmowy z klientami. W końcu się udaje i załatwiają naszą sprawę. Ciocia opier... po bengalsku pracowników, że nie chcieli mi pomóc i na czym w ogóle ten świat stoi. I że są nieukami, bo sprawdziła, że jako zagraniczniak nie potrzebuję wcale znajomych. Bengalskiego nie znam, ale jakoś jednak rozumiem, co mówi. 😅 Pracownik Airtela w końcu robi mi zdjęcie na tle ściany, która lata świetności (aka ostatnie malowanie) ma już dawno za sobą. Jeszcze tylko zdjęcie paszportu, wizy i wypełnienie kilku formatek. Co ciekawe - nie dostaję nawet żadnej umowy do podpisania! Najwyraźniej wystarcza, że na telefon cioci dociera kod OTP, a jako numer dodatkowy jest podany telefon wujka. Komu potrzebny jakiś podpis?
Płacę 
299 Rs. za doładowanie na miesiąc i 20 Rs. opłaty za nie wiem co (aktywację sim? usługę konsultanta?), po czym dostaję smsa, że numer jest już aktywny. Euforia sięga zenitu. Ciocia mówi, żeby nie ufać Airtelowi i wszystko sprawdzić. Faktycznie, mogę dzwonić, ale nie działa internet. Mądra kobieta! 😂 Mój telefon przechodzi przez ręce 3 konsultantów, ale w końcu wszystko zaczyna śmigać.

Czas pobytu w salonie: 2 godziny... 

Epilog
Telefon działa. Internet śmiga. Płaczę z ulgi i radości. Kochamy naszą indyjską ciocię. (Kurtyna.)

Sequel
W grudniu 2022 wprowadzono w Indiach nowe prawo, zgodnie z którym obcokrajowcy mogą mieć indyjski numer maksymalnie przez 3 miesiące. Po tym czasie numer zostaje odgórnie zablokowany, niezależnie od regulaminu operatora czy opłaconego doładowania... Zatem hecę z załatwianiem numeru przechodziłam jeszcze raz. Tym razem nasi gospodarze mówili tylko w telugu i nie dało się z nimi dogadać - pomagła mi obca osoba, która akurat załatwiała jakąś swoją sprawę w salonie. I jak tu nie kochać Indusów? 🧡🤍💚

wtorek, 31 stycznia 2023

Zmiany w rupiach indyjskich


"Stare" rupie.

Walutą obowiązującą w Indiach jest rupia indyjska (INR). W alfabecie łacińskim oznacza się ją symbolem Rs. W Indiach jednak znacznie częściej spotkać się można z symbolem ₹. Obecnie 1 zł to niecałe 19 Rs.


Nominały banknotów to 2000, 500, 200, 100, 50, 20, 10 i (sporadycznie) 5 rupii. Obecnie w użyciu są dwa zestawy banknotów, które mają jednak wspólną cechę - wszystkie przedstawiają Gandhiego. Różnią się wielkością, białym otokiem i kolorami. Kilka lat temu można było natknąć się na jeszcze starsze banknoty z symbolem Aśoki Wielkiego, tj. kolumną z lwami na cokole. Obecnie raczej łatwiej wygrać szóstkę w totka niż znaleźć takie archaiczne pieniądze - jeśli jakimś cudem ktoś się natknie, to niech chowa głęboko i trzyma jako inwestycję.
Kiedyś co jakiś czas mennice zmieniały odcień banknotów, więc stare banknoty mogą się lekko różnić. Dotyczy to zwłaszcza banknotów 100-rupiowych, które raz były zielonawe, a raz szły bardziej w odcienie błękitu. W Indiach nie ma lekko nawet z pieniędzmi. 😅

Nominały monet to 1, 2, 5 i 10 Rs. Też występują w kilku wersjach, zależnie od roku wybicia. Na 1 rupię składa się 100 paise. W praktyce może uda się natknąć na 50 paise, ale na niższy nominał bym nie liczyła. 

Nowe rupie. Kolory inne, wielkości inne, tylko Gandhi ten sam.
Źródło zdjęcia: embibe.com




Wywóz oraz wwóz rupii przez obcokrajowców jest wciąż nielegalny. W ostatnich latach prawo wwozu złagodzono, jednak jedynie dla Indusów (niezależnie od miejsca zamieszkania). Jeśli turysta zostanie złapany na próbie wwiezienia/wywiezienia rupii, to nie dość, że wszystkie będą zarekwirowane, to jeszcze nałożona zostanie grzywna. W Polsce w kilku kantorach można kupić rupie, ale z punktu widzenia indyjskich służb jest to proceder nielegalny. Nigdy nie byłam ani uczestnikiem, ani świadkiem przeszukania bagażu w tym celu, jednak w internecie można znaleźć kilka takich historii. Nie ma sensu ryzykować.

Oczywiście, próba wymiany złotówek w Indiach jest skazana na porażkę, więc jeśli nie chcecie korzystać z bankomatów, to trzeba się zaopatrzyć w inną walutę. Najlepiej sprawdzają się dolary, w następnej kolejności euro i funty brytyjskie. Z reguły też bardziej opłaca się wymieniać wyższe kwoty, bo wtedy % prowizji w kantorze jest niższy. Więc jeśli np. 4 osoby chcą wymienić po 50 dolarów, to zamiast robić to w 4 turach lepiej wymienić od razu 200 dolarów i się potem podzielić. Z tego samego powodu lepiej też rozmienić jeden banknot 100-dolarowy niż dwa banknoty 50-dolarowe. Minimalna kwota transakcji w kantorach to 500 rupii, więc nie liczcie, że na lotnisku wymienicie dwa dolary, żeby sobie jeszcze kawkę kupić. Nie zdziwcie się też, jeśli na mieście ktoś wskaże wam jako kantor np. sklep spożywczy. :) Tak, czasem to w spożywczaku jest jedyny dostępny w okolicy punkt wymiany waluty.
Każda transakcja musi być przez kantor zgłoszona do odpowiednich służb razem z danymi kontrahenta oraz kopią dokumentu tożsamości. W przypadku cudzoziemców dowód osobisty nie wystarczy, jedynym uznawanym dokumentem jest paszport.

Bankomatów w Indiach jest sporo, nawet już w mniejszych miastach nietrudno o jakiś. Jednak szanse na wypłatę gotówki szacujcie na 25%. Pierwszy bankomat nie będzie działał w ogóle, drugi nie będzie akceptował kart zagranicznych, trzeciego nie znajdziecie w miejscu oznaczonym na mapach Google'a. 🙈 Najlepsze bankomaty bez prowizji mają Canara Banks, SBI oraz CBI.
Płatność kartami też nie zawsze się udaje. Wbrew pozorom w Indiach jest zdecydowanie większe zagęszczenie przenośnych terminali płatniczych niż w Polsce. W dodatku sa zwykle wielkości telefonu komórkowego. Jednak inną bajką jest płacenie kartą indyjską, a zupełnie inną - zagraniczną... Z góry trzeba zakładać że przy pomyślnych wiatrach powiedzie się co druga transakcja kartą. Dlatego w Indiach zawsze, ale to zawsze trzeba mieć gotówkę. Z dowolnego dodruku. 😆

poniedziałek, 30 stycznia 2023

ETA, czyli o czym koniecznie trzeba pamiętać przed wylotem

Aby jakakolwiek linia lotnicza wpuściła polskiego turystę na pokład samolotu do Indii, musi on posiadać jeden z dwóch dokumentów - wizę uzyskaną w biurze wizowym przy Ambasadzie Indii (za ciężkie pieniądze) albo tzw. ETA (czyli electronic travel authorization), która uprawnia do otrzymania na lotnisku pieczątki z e-wizą. Ponieważ e-wiza jest o wiele tańszą opcją, to warto z niej skorzystać. Zwłaszcza jeśli ktoś nie mieszka w Warszawie. I choć e-wiza dla Polaków działa już od paru lat, to do tej pory wciąż można zauważyć na lotniskach płacz, bo np. zamiast ETA ktoś wydrukował sobie podanie o ETA... Albo maila o przyznaniu ETA... Albo w ogóle przeczytał tylko, że można dostać wizę na lotnisku, więc niczego wcześniej nie ogarniał. Zaskakująco wiele jest takich scen. 😅 

Jak zatem możecie łatwo wyrobić ETA (i zaoszczędzić sporo czasu oraz pieniędzy)?

  1. Wejdźcie na stronę https://indianvisaonline.gov.in/evisa/tvoa.html - to jedyny właściwy adres. Każda inna strona albo Was tu przekieruje, albo będzie stroną jakiegoś pośrednika.
  2. Wybierzcie w dolnym menu Apply here for e-visa
  3. Wypełnijcie wniosek wizowy. Kreator przeprowadzi Was przez wszystkie wymagane pola. Możecie zapisać draft wypełnionego wniosku i edytować go po czasie - koniecznie zwróćcie uwagę, czy jakieś dane nie zniknęły (nam jakieś dane znikały po każdej edycji). 
  4. Na wskazanego we wniosku maila otrzymacie potwierdzenie złożenia dokumentu wraz z jego ID (prawdopdobnie rozpoczynającym się od I00). Wejdźcie na stronę https://indianvisaonline.gov.in/evisa/tvoa.html i opłaćcie wizę. Można zapłacić za nią cudzą kartą (czyli np. koleżanka za koleżankę), ale ważne, żeby zrobić to poprawnie. Po 3. nieudanej próbie płatności wniosek trzeba składać od nowa.
  5. Czekajcie bez stresu na maila o przyznaniu Wam ETA - póki nie macie wyroków sądowych albo dziadków z Pakistanu, to na pewno ją dostaniecie. Mail potwierdzający przyznanie ETA będzie mieć pole application status: granted.


  6. Otrzymane potwierdzenie mailowe to NIE jest ETA. Trzeba ją jeszcze samodzielnie pobrać ze strony https://indianvisaonline.gov.in/evisa/tvoa.html Na stronie należy wybrać Check your visa status i po podaniu danych weryfikacyjnych można dopiero pobrać właściwą ETA (Print Status).




  7. Poprawnie pobrana ETA składa się z 1 strony z Waszymi podstawowymi danymi, zdjęciem i kodem QR.


  8. Wydrukujcie dokument w 2 egzemplarzach (kolor lub BW). Jeśli weźmiecie tylko jedną kopię, to urzędnik w imigracyjnym może nie być zadowolony, bo drugą kopię będzie musiał drukować sam. Elektroniczny dokument nie wystarczy i serio konieczny jest papier - na coś muszą przybić stempel. 😆 
  9. Choć wbiją Wam do paszportu stempel z wizą, to ostemplowaną ETA też trzymajcie przez cały wyjazd. Może się zdarzyć, że ktoś jeszcze o nią poprosi. Jeśli w trakcie pobytu będziecie opuszczać Indie na parę dni, to przy powrocie trzeba pokazać starą ETA - wiza nie wystarczy!

Najlepiej rozpocząć wyrabianie ETA tak z tydzień przed wylotem - nasza dotarła po 36 godzinach roboczych, jednak urząd zastrzega sobie czas nawet do 4 dni. Nie ma też co za bardzo szaleć i wyrabiać ETA pół roku przed podróżą, bo domyślnie jest ważna przez miesiąc. 😅